Apeldoorn scheert financieel langs het ravijn

Apeldoorn moet opnieuw 10 miljoen euro per jaar bezuinigen. De onroerendezaakbelasting stijgt, de afvalstoffenheffing daalt. Met een reeks maatregelen is de begroting van de gemeente uiteindelijk sluitend gemaakt. De SGP stemt dit keer tegen. ,,Apeldoorn scheert financieel langs het ravijn.”

De financiële positie van Apeldoorn blijft onverminderd zwak. De gemeente moet de komende jaren structureel 10 miljoen euro bezuinigen in alweer de vierde bezuinigingsronde sinds 2010. In totaal is er nu voor 53 miljoen euro in de uitgaven geschrapt.
Medio september. Het college presenteert haar huishoudboekje voor 2014 tot 2017, de zogenaamde Meerjarenprogrammabegroting (MPB). De koers is duidelijk. Het college verhoogt de onroerendezaakbelasting (ozb),  maar bezuinigt niet op sport en cultuur. Apeldoorn snoeit in groen en sociaal beleid, maar snijdt niet in wegenonderhoud. Ten slotte bezuinigt het gemeentebestuur niet op het minimabeleid. Tenminste, voorlopig niet.

Visie
Iedere partij kan tijdens de Algemene beschouwingen op 7 november in tien minuten tijd haar visie geven op het totale beleid van de gemeente. Op de tweede avond, een week later, buigen de fracties zich over enkele tientallen wijzigingsvoorstellen die door de fracties zijn ingediend. In totaal liggen er dit keer 26 moties (verzoeken) en 17 amendementen (concrete wijzigingsvoorstellen) op tafel. De behandeling vergt vele uren. Aan het eind van de vergadering wijst de klok kwart over één.
De raad zit dan met een probleem. De provincie moet de volgende dag een goedgekeurde begroting hebben. Het stemmen over een amendement staakt echter: 19 raadsleden vóór, 19 raadsleden tegen (één persoon is afwezig). Daarom moet het voorstel tijdens een volgende vergadering opnieuw in stemming komen.
Hierdoor kan de raad ook niet stemmen over de totale meerjarenprogrammabegroting. Een dag later brengt de raad, tijdens een ingelaste vergadering, daarom het amendement opnieuw in stemming. Weer staken de stemmen (17 vóór, 17 tegen), waarmee het amendement is verworpen. Uiteindelijk keurt een raadsmeerderheid de MPB goed.
De SGP stemt dit jaar tegen. ,,De voorgestelde bezuinigingen zijn niet evenwichtig”, oordelen fractievoorzitter Henk van den Berge en raadslid Evert Mulder na zorgvuldige afweging.

Waar zit het probleem?
Van den Berge: ,,De financiële positie van de gemeente blijft broos en zwak, want de financiële reserves zijn volstrekt onvoldoende. Bovendien haalt de gemeente de komende jaren nog meer geld uit de reserves. Pas in 2017 hebben we weer een reserve van 1 miljoen euro. Let wel, op een begroting van 450 miljoen. Dat is veel te weinig.”
Mulder: ,,Het hoeft financieel maar iets tegen te zitten of de gemeente Apeldoorn moet direct weer bezuinigen.”
Van den Berge: ,,Minstens zo belangrijk is dat wij het niet eens zijn met bepaalde keuzes van het college van B&W bij de bezuinigingen. Er wordt stevig geschrapt in het onderhoud van het openbaar groen en in het sociaal beleid, zoals in de uitgaven voor de Wet maatschappelijke ondersteuning. Dat zijn kerntaken, waar onze fractie sterk aan hecht.
Het college wil daarentegen niet bezuinigen op sport en cultuur, terwijl de raad terecht heeft uitgesproken dat dit niet eens kerntaken van de gemeente zijn. Gezien de omvang van de bezuinigingen, ontkomen we er overigens niet aan dat ook het sociaal beleid en het openbaar groen worden getroffen, maar niet in de mate zoals is voorgesteld.”
Mulder: ,,Wij zagen nog wel ruimte voor bezuinigingen op sport en cultuur. Verder kiest het college te snel voor een ozb-verhoging. De gemeente moet eerst zelf de tering naar de nering zetten.”

Op welke manier laat de SGP haar visie blijken?
Van den Berge: ,,Tijdens de Algemene beschouwingen wijzen wij vanuit de Bijbelse beginselen op principiële noties. Het gaat dan bijvoorbeeld om het belang van veiligheid, bezwaren tegen koopzondagen en de enorme subsidie voor schouwburg Orpheus, omdat vele voorstellingen in strijd zijn met Gods geboden.
Ons pleidooi voor een goed sociaal beleid is ingegeven door de Bijbelse opdracht van naastenliefde. Op deze manieren proberen we de uitgangspunten van de Heilige Schrift te vertalen naar de praktijk.
Mulder: ,,Aan het eind van onze bijdrage voor de Algemene beschouwingen wensen we college en ambtenaren altijd Gods zegen toe. Die is immers onmisbaar. Als de begroting is vastgesteld, is het een goede gewoonte om de burgemeester en wethouders de hand te drukken. Wij wensen ze dan ook persoonlijk Gods zegen toe op het werk. Soms kijken ze je even verbaasd aan. Negatieve reacties krijg je echter nooit.”

Kan de SGP het beleid ook echt bijstellen?
Van den Berge: ,,Zeker. We proberen met moties en amendementen bij te sturen. Een meerderheid heeft bijvoorbeeld onze motie gesteund om de maatschappelijke stage voor jongeren toch te behouden.
We hebben ook voorgesteld om niet te bezuinigen op vrijwilligerswerk, omdat steeds meer mensen een beroep moeten doen op hulp van familie en vrienden. Ook dit werd gelukkig gesteund.”
Mulder: ,,Via een amendement hebben we gevraagd minder te bezuinigen op het onderhoud van groen in de openbare ruimte. Veel fracties waren daar voor. Jammer genoeg voelde niet iedereen ervoor om dit te betalen uit het potje voor lobbywerk van de gemeente. Dus uiteindelijk was er geen meerderheid voor dit voorstel.
Verder krijgen we voortaan halverwege het jaar via een zogenaamde Trendbrief tussentijds inzicht  in de financiën van de gemeente. Dit idee van ons kreeg gelukkig de steun van een meerderheid.”

De SGP stemt uiteindelijk tegen de begroting. Hoe ingrijpend is dat?
Van den Berge: ,,Best ingrijpend. Want daar zeg je nogal wat mee. We zeggen eigenlijk tegen het college: We hebben geen vertrouwen in jullie beleid. Zo’n standpunt neem je niet lichtvaardig in.”
Mulder: ,,De begroting kent ook positieve punten. De raad snijdt bijvoorbeeld niet in het minimabeleid, daar zijn we blij mee. We hebben de positieve en negatieve punten tegen elkaar afgewogen. Verder hebben we ons standpunt ook laten afhangen van de vraag in hoeverre we het beleid met voorstellen zouden kunnen bijsturen. Dit jaar was daar weinig ruimte voor.”

Moeilijke beslissing?
Van den Berge: ,,Het is meer dan een rationele beslissing. Het is echt een dilemma. Zo hebben we het ook verwoord.”
Mulder: ,,Je moet geloofwaardig blijven. Je stemt alleen tegen als daar zwaarwegende argumenten voor zijn. Als je forse kritiek uit, maar uiteindelijk toch voorstemt, ben je niet geloofwaardig. De VVD laakt de ozb-verhoging, maar stemt wel in met de begroting.”
Van den Berge: ,,Het gaat ook om de geloofwaardigheid ten opzichte van je eigen standpunten en je verkiezingsprogramma. Die moet je serieus nemen.”

Verlegt de SGP hiermee z’n koers?
Van den Berge: ,,De SGP heeft altijd een constructieve opstelling. Dat verandert niet. Wij beschouwen de overheid als Gods dienares. Je moet dus heel zorgvuldig zijn. Juist daarom moet je iedere keer een eerlijke en goede afweging maken.”

Gerard ten Voorde