,,Er is een dorp nodig om een kind op te voeden”

Uddel bestaat uit een hechte gemeenschap, waarin kerken en verenigingen een grote rol spelen. Het fraaie Veluwse dorp kent echter ook een keerzijde. Onderzoek wijst op problemen bij jongeren rond alcoholgebruik, vandalisme en seksualiteit. ,,Uddel moet zijn verantwoordelijkheid nemen.”

Lees hier het rapport ”De bult over, jong in Uddel”

De gemeente Apeldoorn heeft opdracht gegeven onderzoek te doen naar knelpunten in Uddel. Het onderzoek is uitgevoerd door pedagoge Henrike Hofstede. Zij heeft in ,,het prachtige dorpje” op de Veluwe gesproken met ouders, ambtsdragers, een jeugdarts, directeuren van scholen en leden van verenigingen. Verder heeft ze 520 jongeren in Uddel een vragenlijst gestuurd, waarvan 163 jongeren hebben gereageerd. Het onderzoek heeft geresulteerd in het boeiende rapport ”De bult over, jong in Uddel”. 
Aanleiding voor het onderzoek vormen negatieve signalen uit het dorp, aldus Henk van den Berge, voorzitter van het Platform Jongeren Uddel en SGP-fractievoorzitter in Apeldoorn. 
,,Verschillende mensen maakten zich in 2009 zorgen over negatieve ontwikkelingen in het dorp en trokken onder andere bij mij aan de bel. Dat ging toen met name over alcohol en overlast rond cafetaria De Viersprong.”

Welke thematiek speelt er in Uddel? 
,,De zorg varieert van jongerenoverlast en seksuele omgang van jongeren, tot vandalisme en overmatig alcoholgebruik. Bovendien geven ouderen aan een verlegenheid in de opvoeding te ervaren.
Daarom is in Uddel een platform opgericht om zich te bezinnen op deze thematiek. Kerken, scholen, Uddels Belang en sportverenigingen hebben zich hierbij aangesloten. Ook de gemeente en welzijnsorganisatie Stimenz nemen aan het overleg deel.”

Hoe ernstig is de problematiek?
,,We moeten niet doen alsof het schering en inslag is met problemen in Uddel. Tegelijkertijd moeten we zo eerlijk zijn om vast te stellen dat er op verschillende terreinen wel degelijk dingen mis zijn. Dat staat duidelijk in het rapport.
Er wordt door jongeren veel alcohol gedronken, ook op jonge leeftijd. Jongens en meisjes hebben moeite met seksuele grenzen. In het rapport staat dat jongens vaak de grens overgaan en weinig respectvol over meisjes praten, terwijl meisjes zich niet altijd weerbaar genoeg voelen en vergeten de grens aan te geven. Bovendien vindt er vooral rond de voetbalkooi het nodige vandalisme plaats.”

Maar is de situatie in Uddel ernstiger dan elders?
,,Het antwoord hangt voor een deel af van de vraag wat je ijkpunt is. Vind je alcoholgebruik op jonge leeftijd of seksuele gemeenschap voor het huwelijk normaal, dan beoordeel je de situatie anders dan wanneer je hier wel moeite mee hebt. 
Ik krijg genoeg rapporten onder ogen over andere delen van Apeldoorn die er niet om liegen. Maar in Uddel doen zich de nodige dingen voor die er niet thuishoren.” 

Kan het platform iets betekenen?
,,Het platform bespreekt een paar keer per jaar de gang van zaken. Als er iets speelt, moet het worden opgepakt. Ook heeft het platform een aantal bijeenkomsten georganiseerd over alcohol- en drugsgebruik en over het stellen van grenzen. Doel hiervan is om de problemen in Uddel bespreekbaar te maken. Mede hierdoor is de openheid gegroeid. Aanvankelijk leefde vooral de gedachte: het valt allemaal wel mee. Nu is er meer besef dat er terdege iets aan de hand is. 
Verder heeft het platform bijvoorbeeld een bijeenkomst voor kerkenraden georganiseerd met deskundigen om moeilijkheden in gezinsverband te herkennen.”

Wat hebben jongeren nodig?
,,Het rapport wijst op het belang van oprechte aandacht binnenshuis. Ouders hebben in de opvoeding een grote verantwoordelijkheid. Er wordt echter geconstateerd dat er sprake is van opvoedingsverlegenheid. Ouders vinden het lastig om grenzen te stellen, omdat zij niet goed weten hoe ze onderwerpen bij hun kinderen moeten aansnijden. 
Ook buitenshuis is er oprechte aandacht voor jongeren nodig. Het aanspreken van andermans kinderen wordt erg lastig gevonden, maar toch is het nodig. In het rapport staat een mooi Afrikaans gezegde: Er is een dorp voor nodig om een kind op te voeden.”

Kan Uddel concreet iets met zo’n onderzoek?
,,Het rapport biedt aanknopingspunten om op te pakken. Voor de kerken, de scholen, de verenigingen. Zij kunnen de problemen op een gemeente- of verenigingsavond of op catechisatie aan de orde stellen. Praat er met elkaar over.
Uddel heeft de neiging om z’n zaakjes zelf op te lossen. Dat is een positieve eigenschap. Tegelijk hebben we elkaar ook hard nodig. Bijvoorbeeld in de opvoeding. Om in alle openheid problemen met elkaar te bespreken en van elkaar te leren. Dat is ook binnen het gezin nodig.”

Kan de gemeente Apeldoorn iets doen?
,,Ja, ik vind het belangrijk dat Apeldoorn voor een bepaalde periode geld beschikbaar stelt. Er wordt bijvoorbeeld aangedrongen op professionele ondersteuning van onder meer een jongerenwerker. Deze moet de jeugd begeleiden, maar ook de christelijke achtergrond van veel inwoners aanvoelen. 
Bovendien moet de gemeente samen met Uddel kijken naar meer ontspanningsmogelijkheden. De meeste jongeren vinden het fijn om in Uddel te wonen, maar er moet meer te doen zijn.” 

Hoe belangrijk is het dat Uddel de problemen oppakt?
,,Erg belangrijk. De jeugd is het waard. Ouders, inwoners en natuurlijk ook de jongeren zelf moeten de problemen oppakken. 
Maar er is nog een reden. De meeste inwoners zijn christelijk. Dat schept verplichtingen. Het is onze opdracht ons leven in te richten volgens de richtlijnen die de Heere in de Bijbel geeft. Om op die manier te leven en die overtuiging uit te dragen.”

Gerard ten Voorde
redacteur