In zorg meer aandacht nodig voor problemen

De ingrijpende veranderingen rond jeugd, maatschappelijke ondersteuning en werk en inkomen lijken vorig jaar goed te zijn verlopen. Dat positieve signaal van het college is mooi. Maar de SGP houdt wel de vinger aan de pols.

De gemeenteraad besprak in juni de ”Jaarmonitor sociaal domein 2015” over de decentralisaties bij de Jeugdzorg, Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO) en de Participatiewet (werk en inkomen). Vorig jaar werden deze belangrijke taken overgeheveld van het Rijk naar de gemeenten.

Vooraf waren er grote zorgen. De veranderingen gingen gepaard met stevige bezuinigingen omdat het Rijk er vanuit ging dat de gemeenten de zorg- en participatietaken beter en goedkoper kunnen uitvoeren. Ook was er sprake van een flinke tijdsdruk. Bovendien vereisten de decentralisaties een omslag in het denken: minder afhankelijkheid van de overheid en meer zelfredzaamheid. Mensen die zorg nodig hebben, worden meer afhankelijk van een netwerk van vrijwilligers en mantelzorgers.

Voor de nieuwe taken in het sociaal domein kreeg Apeldoorn vorig jaar ruim 137 miljoen euro, terwijl het budget voor de al bestaande activiteiten 75 miljoen euro was. Het gaat dus echt om veel meer taken. Van de 137 miljoen euro was 64 miljoen voor de WMO, 43 miljoen voor de Jeugdzorg en 30 miljoen voor het begeleiden van mensen naar werk. 

In financieel opzicht verliep de operatie in 2015 voor de gemeente goed. Vooraf werden grote tekorten gevreesd, maar per saldo was er vorig jaar 14,2 miljoen euro over. Dat geld wordt terecht in een reserve gestopt om eventuele tekorten in de toekomst op te kunnen vangen. Hiervoor had de SGP al eerder gepleit.

Ook rond de verleende zorg bleken er geen grote problemen te zijn. Er werden minder klachten dan verwacht ingediend bij het Meldpunt Sociaal.

Krappe indicatiestelling
Wel staan in de jaarmonitor verschillende aandachtspunten. Zo wordt er minder huishoudelijke hulp verleend. Maar volgens de gemeente proberen de mensen zich ermee te redden. Verder krijgt bijvoorbeeld 10 procent van de Apeldoornse jongeren jeugdhulp. Bij een deel van de jongeren is die hulp vorig jaar gestopt. In een groot aantal gevallen is de reden onduidelijk. Ook het stijgende aantal jongeren dat zonder diploma de school verlaat roept vragen op.

Bij de behandeling van de jaarmonitor heeft de SGP aandacht gevraagd voor verschillende problemen. Een belangrijke kwestie is nogal eens de krappe indicatiestelling, waardoor verschillende mensen te weinig zorg krijgen. Ook blijken sommigen vanwege de eigen bijdrage minder zorg te nemen, terwijl zij het wel nodig hebben. 

De overbelasting van mantelzorgers is ook echt een punt dat meer aandacht vraagt. Vanwege de terugtrekkende overheid wordt op hen steeds meer een beroep gedaan, maar dan moeten zij wel de mogelijkheden hebben. Hetzelfde geldt voor de beschikbaarheid van vrijwilligers. Daarom moet de gemeente bijvoorbeeld vrijwilligersorganisaties als De Kap extra ondersteunen.

Als er problemen rond het beleid zijn, wil de SGP dat graag horen. Uitgangspunt voor de fractie is dat mensen die zorg behoeven goed worden geholpen.

Henk van den Berge
fractievoorzitter