,,Liever bezuinigen op stenen dan op mensen”

Sluiting dreigt voor het museum voor moderne kunst. Langzaam krijgen de bezuinigingen in Apeldoorn vorm. ,,Wij bezuinigen liever op stenen dan op mensen”, zegt fractievoorzitter Henk van den Berge.

Het scenario is bekend. Apeldoorn moet fors het mes zetten in haar uitgaven, in totaal voor zo’n 30 miljoen euro. Dit voorjaar hebben de collegepartijen bij de coalitie-onderhandelingen al 17 miljoen euro ingevuld, de raad moet nog 13 miljoen bij elkaar zien te sprokkelen.
De fracties kijken daarbij –elk vanuit eigen hun maatschappijvisie– allereerst kritisch naar de kerntaken van de gemeente. Welke taken moet de overheid uitvoeren? Wat kan de burger best zelf?

Wat ziet de SGP als kerntaken van de overheid?
Van den Berge: ,,De Heere geeft in de Bijbel duidelijke richtlijnen voor de overheid. Daar wil Hij Zijn zegen ook aan verbinden. Op grond van Gods Woord heeft de SGP vier kerntaken geformuleerd: Veiligheid - het beschermen van burgers. Sociaal beleid - opkomen voor zwakkere burgers. Onderwijs - ouders zijn primair verantwoordelijk, de overheid moet faciliteren. Duurzaamheid en rentmeesterschap - het onderhoud van de openbare ruimte.”

De SGP wil niet snijden in deze kerntaken?
,,Het is niet zo dat wij daar helemaal niet willen bezuinigen”, zegt SGP-raadslid Evert Mulder. ,,Wij zeggen dat de overheid primair verantwoordelijk is op deze terreinen. Soms moet het anders, soms minder. Neem bijvoorbeeld onderwijs, dat is een kerntaak. Maar de brede school, met kinderopvang voor en na schooltijd, weer niet. Dat moeten ouders gewoon zelf betalen.”

Zijn er grote verschillen in aanpak tussen de fracties?
Van den Berge: ,,Niet iedereen verstaat hetzelfde onder een kerntakendiscussie. De PvdA gaf tijdens het debat hierover een uitgebreide socialistische maatschappijvisie, maar kwam nauwelijks met een concreet punt. CDA en ChristenUnie kwamen met concrete punten, maar verwezen niet naar hun Bijbelse grondslag. Jammer, want bij een kerntakendiscussie gaat het juist om je beginselen.”

Waar wil de SGP concreet op bezuinigen?
Van den Berge: ,,Apeldoorn verstrekt elk jaar bijna 50 miljoen euro aan subsidies. Wij zeggen: ,,Stop die subsidieverslaving”. Allereerst vinden wij dat we geen geld meer moeten geven aan activiteiten die strijdig zijn met Gods Woord. Denk bijvoorbeeld aan evenementen op zondag.
Belangrijk is bovendien dat er een omslag komt. Nu krijgen veel verenigingen vaak voor alle leden subsidie, maar er moet een grotere eigen verantwoordelijkheid komen. Het uitgangspunt moet zijn dat burgers, verenigingen en organisaties zelf meer voor hun eigen zaken gaan zorgen. Alleen mensen die het zelf niet kunnen betalen, moeten steun van de gemeente krijgen.
Verder moeten we vaker voor slechts twee of drie jaar subsidie geven. Moedig bijvoorbeeld jongeren met zo’n startsubsidie aan om muziekles te gaan volgen. Maar na een paar jaar vervalt de subsidie weer, tenzij de ouders het zelf niet kunnen betalen.”
Mulder:  ,,De SGP vindt sport en cultuur geen kerntaken van de overheid. Apeldoorn zit met drie grote complexen: Orpheus, Omnisport en CODA. Dat is te veel van het goede. Wij stellen voor om Orpheus te sluiten. Daar gaat elk jaar 3,7 miljoen euro subsidie naar toe.”
Van den Berge: ,,Die prestigeprojecten zijn een molensteen om onze hals. We bezuinigen liever op stenen dan op mensen.”

Vallen met zo’n subsidieaanpak geen mensen buiten de boot?
Van den Berge: ,,Wij vinden dat als iemand het echt niet kan betalen, dat zo’n persoon dan vanuit het gemeentelijk minimabeleid steun moet krijgen. Daar willen wij niet op bezuinigen. Juist in zwaar weer moet de overheid de paraplu niet intrekken. “

Forse bezuinigingen, zijn er toch terreinen waar méér geld naar toe moet?
,,De SGP pleit ervoor meer geld uit te trekken voor vrijwilligerswerk, juist in een tijd van vergrijzing. Een organisatie als De Kap kan met een ton extra al veel doen.”

De raad heeft organisaties gevraagd voorstellen te doen voor bezuinigingen. Levert dat wat op?
Mulder: ,,Dat valt tegen. Veel organisaties zeggen: ,,We snappen dat er bezuinigd moet worden, maar niet bij ons.” Begrijpelijk, want anders ondergraven ze hun bestaansrecht.
In het beleid willen we de wijken en dorpen meer verantwoordelijkheden geven. Dorps- en wijkraden zijn bereid de handschoen op te pakken. Zij willen best bepaalde taken van de gemeente overnemen. Daardoor kan er op termijn minder inzet van ambtenaren nodig zijn. Ik wil me er sterk voor maken hen meer geld te geven.”

CODA stelt forse bezuinigingen bij de bibliotheken voor. De vestigingen in de wijken moeten misschien dicht of worden verkleind.
Van den Berge: ,,Daar is de SGP niet voor. Bibliotheken in de wijken hebben een belangrijke functie. Bij CODA snoeien wij liever in het museum voor moderne kunst dan in de biebs.  Ook verschillende andere fracties gaven dat aan.”

Moeten we de subsidie op cultuur, sport en welzijn op nul te zetten?
Mulder: ,,Nee, dat doen wij niet. We zijn geen cultuurbarbaren. En sportverenigingen in sociaal zwakke wijken hebben een functie. Jongeren worden daar toch nog wat waarden en normen bijgebracht, ook al zijn die vaak anders dan onze Bijbelse normen. Het is altijd nog beter jongeren te stimuleren actief te zijn, dan ze te laten rondhangen. Ook jongerenwerkers in onder andere Zevenhuizen, De Maten en Orden spelen daarbij best een goede rol.”

Nuttig voor Apeldoorn zo’n kerntakendiscussie?
Mulder: ,,Heel nuttig. Jammer is alleen dat het onder druk van een bezuiniging moet gebeuren.”
Van den Berge: ,,Zeker, wij hebben al veel eerder op zo’n discussie aangedrongen. Het is goed om te doordenken waar je als overheid praktisch en principieel voor staat. Ook in 2010.”

Gerard ten Voorde