SGP tegen financiële injectie Apeldoornse schouwburg Orpheus

Als een molensteen hangt schouwburg Orpheus om de hals van Apeldoorn. Weer is er een groot tekort. Er moet maar liefst 900.000 euro extra per jaar naar de schouwburg, terwijl de gemeente juist ingrijpend moet bezuinigen.

Eind vorig jaar tekenden de problemen bij Orpheus zich al af. In oktober kwamen ze in de PMA aan de orde. ,,Er zijn grote zorgen over de continuïteit van Orpheus”, aldus wethouder Spoelstra van Financiën. Om de balans op orde te krijgen, is er in 2011, 2012 en 2013 elk jaar 900.000 euro extra nodig. Saillant detail: deze 900.000 euro komt uit een potje ‘onvoorzien’ wat in totaal 1.000.000 euro bevat. Dat is dus nu bijna leeg.
De SGP-fractie stelde dat Orpheus sinds de ingrijpende verbouwing van tien jaar geleden al kampt met financiële tegenvallers. Ook toen zijn er afspraken gemaakt maar iedere keer bleek dat tegen te vallen. Ook is in die jaren gebleken dat Orpheus steeds aan de bovengrens van de financiële bandbreedte zat. ,,Is die voorgestelde 900.000 euro nu wel reëel, of gaat het daar ook weer overheen”, zo vroeg fractievoorzitter Van den Berge.
De wethouder gaf daar als antwoord op dat de directie van Orpheus zelf een bedrag van 1.000.000 euro als plafond stelt. ,,Het kan haast niet zo zijn dat we daar overheen gaan”, zou de reactie van Orpheus zijn. Het probleem is echter dat de schouwburg ons al vaak heeft verrast…

Privatiseren
Orpheus bestaat uit twee onderdelen: cultureel (theater en concert) en commercieel (congressen en vergaderen). Op dit laatste punt is onderzoek verricht of daar meer geld aan kan worden verdiend. Uit een onderzoeksrapport van het bureau Boer & Croon blijken er echter weinig mogelijkheden te zijn. De markt van congressen, vergaderen en evenementen heeft het moeilijk. Concurrenten als De Cantharel hebben meer slagkracht, doordat er een veel grotere organisatie achter zit.
De opdracht aan Boer & Croon was te kijken naar andere soorten businessmodellen. Hoe krijgen we meer reuring in Orpheus op het gebied van congressen? Tijdens het onderzoek zijn er tal van workshops gehouden om een antwoord op deze vraag te krijgen. Al het mogelijke kwam langs: tot het laten landen van helikopters op het dak van Orpheus en het maken van een oplaadpunt voor elektrische fietsten toe.
Voor alle voorgestelde maatregelen geldt dat het nog maar zeer de vraag is of die tot een grote omzetverhoging leiden. Op korte termijn zal het financiële gat blijven bestaan. Voor de lange termijn wordt voorgesteld om bijvoorbeeld een privatisering van Orpheus te onderzoeken.
Dit punt leidde bij onze fractie tot vragen. In het kader van de kerntakendiscussie vorig jaar had de SGP ook al gevraagd om een onderzoek naar de verzelfstandiging van Orpheus. Dat is door het college niet opgepakt. Het college wil hier pas over een paar jaar naar kijken.
De meeste fracties waren het met het college eens. ,,Er zit waarschijnlijk niemand te wachten om Orpheus op te kopen”, aldus een CDA-woordvoerder. Van den Berge in reactie daarop: ,,Waarom zou u dat niet uit willen laten onderzoeken? Niet elk onderzoek kost veel geld. Bovendien is het een veeg teken dat u inschat dat er geen koper is! Gevolg is dat je als gemeente in lengte van jaren veel geld blijft bijpassen. Als de meerderheid van de raad dat wil dan zij dat zo, maar onze fractie kiest daar nadrukkelijk niet voor.”

Wrang
Een woordvoerder van GroenLinks gaf aan dat er niet ‘zomaar’ geld bij moet, maar dat dit een gevolg is van het economisch slechte tij. SGP-fractievoorzitter Henk van den Berge gaf daarop een kritische reactie: ,,Orpheus is niet de enige met wie het nu slecht gaat. Veel meer organisaties verkeren in zwaar weer. Tegen hen wordt door de gemeente wel gezegd: dit is jullie subsidie, daar moet je het mee doen. Als veel meer organisaties ons met dergelijke tegenvallers confronteren en we zouden overal de portemonnee voor moeten trekken, dan komen wij als gemeente in een nog moeilijkere financiële situatie te zitten. Wat is uw reactie daarop?”
Hier zit een groot pijnpunt van de SGP: op alle andere organisaties wordt gekort, elke vraag om geld ergens voor (ook van slechts enkele tienduizenden euro’s) wordt met een beroep op de bezuinigingen geweigerd, maar Orpheus krijgt er wel 900.000 euro bij. Dat is ontzettend wrang. Andere organisaties worden met een kluitje in het riet gestuurd, maar Orpheus krijgt geld.
Een heel aantal partijen geeft toe dat de financiële situatie van Orpheus slecht is, maar dat desondanks de waarde van de schouwburg niet onderschat moet worden. Gemeentebelangen, SGP, Partij voor de Dieren, DPS en PSA gaven aan het beu te zijn dat Orpheus weer aanklopt voor een financiële injectie en stemden in november tegen de extra subsidie. Een grote meerderheid van de raad was echter voor. Wordt vervolgd, zo vrezen we.