bijdrage Algemene Politieke Beschouwingen 2020

Lessen op het borstbeeld van koning Willem I



Geachte voorzitter,



Wie is nog nooit op het Raadhuisplein geweest? Een merkwaardige vraag, zult u denken. Maar heeft u daar ook een groot borstbeeld (1913) zien staan? Ik neem aan dat u weet wie dat is. Inderdaad, het is koning Willem de Eerste.

Maar wie dat borstbeeld goed bekijkt ziet er ook vier reliëfs op staan. Een van het wapen van Willem I, een van het koninkrijk der Nederlanden, een van de landing in Scheveningen en een met twee wapens: een van koningin Wilhelmina met de wapenspreuk ”Je maintiendrai”, ”Ik zal handhaven” en de tweede van koningin Emma met de spreuk ”Palma sub pondere crescit”, ofwel ”de palmboom groeit tegen de verdrukking in”.

De eerste spreuk ”Je maintiendrai” is bekend, maar de tweede niet. Wel bekender is een iets andere variant: “hij groeit tegen de verdrukking in”. Dat geldt ook voor een palmboom. Als aan zo’n boom gewichten worden gehangen zou deze sierlijker groeien.



Maar wat heeft deze uiteenzetting nu met de behandeling van de meerjarenbegroting te maken? In de bijdrage van de SGP zullen de twee genoemde spreuken duidelijk terugkomen, want wij allen, en daarbij sluit onze fractie zichzelf in, kunnen en moeten van deze spreuken leren.

We leven in een ernstige en moeilijke tijd. Het college gaat daar terecht en duidelijk in de nota van aanbieding op in. Maar de coronacrisis doet ons beseffen dat wij mensen niet alles in de hand hebben. Dat denken we wel. De spreuk ”ik zal handhaven” is de mens zo eigen. En dat geldt evenzeer voor mij. Op zich is de spreuk niet negatief bedoeld, maar in het huidige individualistische tijdperk komt het anders over. Nu wordt door velen gedacht dat alles maakbaar is. Nou, de coronacrisis leert ons dat dit niet het geval is.

Als we terugzien op de coronacrisis dan denken we aan de vele mensen die in rouw zijn, omdat zij dierbaren zagen wegvallen. Ook denken we aan de vele medewerkers in de zorg die zich vol overgave hebben ingezet. Heel veel dank daarvoor.

En dat roept de tweede spreuk in gedachten, namelijk dat de palmboom tegen de verdrukking ingroeit. Ondanks alle moeilijkheden zag je dat de problemen ook een positieve kant hadden. Er waren veel mensen die deden veel meer dan van hen verwacht mocht worden. Dat betrof niet alleen de zorg, maar er waren er veel meer die zich extra inspanden voor de medemens en de samenleving. In dit verband willen wij als fractie ook onze grote waardering uitspreken voor de burgemeester, de wethouders en het ambtelijk apparaat.

Een ander duidelijk lichtpunt was in de eerste maanden ook de saamhorigheid in de samenleving, en dat was ook in Apeldoorn goed te zien. Helaas is dat afgebrokkeld en zien we een verharding en polarisatie in een deel van de samenleving. Ook als politici hebben wij een taak en verantwoordelijkheid om dit tegen te gaan. Belangrijk is om hier scholen, maatschappelijke organisaties en ook de kerken bij te betrekken. In hoeverre is het college daarmee bezig?

Wat ook opviel was dat zeker in de eerste maanden van de pandemie veel mensen meer rust ervoeren. Geen overvolle agenda’s en hectiek. Het was een sabbatservaring, even van ophouden weten. Een Joodse rabbijn zei eens dat de sabbat het kostbaarste geschenk is dat de mensheid uit de schatkamer van God ontvangen heeft. Tegengaan van de ‘veralledaagsing’. Wat is onze vrijheid waard, als er geen rust meer is om die vrijheid te beleven?

Eigenlijk zouden we als politiek werk moeten maken van een geestelijk klimaatbeleid. Het loont om meer in te zetten op behoud van de zondag als gemeenschappelijke rustdag. Dat verdraagt zich niet met de tijdelijke maatregel dat winkels ook op zondagochtend hun deuren mochten openen. Ook vraagt het een aanpassing van het evenementenbeleid en bijvoorbeeld het stoppen met subsidies voor dure topsportevenementen.

Als de problemen in de achterliggende periode ook iets hebben duidelijk gemaakt is de wenselijkheid van een goed sociaal beleid. Wat de coronacrisis ons leert, is dat het leven, als het erop aankomt, niet draait om meer, meer, meer, en al helemaal niet om meer ik, ik, ik, maar om samen, om verantwoordelijkheid en om aandacht voor de mensen om je heen. Wie dit zegt? De SGP? Nee, premier Mark Rutte in een lezing van hem afgelopen zaterdag op Hervormingsdag. En wij zijn het roerend met hem eens. We mogen mensen met problemen niet in de kou laten staan. Zie deze opmerking als een schot voor de boeg voor de discussie die we begin volgend jaar rond de voorjaarsnota gaan voeren over kerntaken van de gemeente. We vragen ook nu al extra aandacht voor belangrijke sociale thema’s als armoede, eenzaamheid, mantelzorg en schuldhulp.

In dit verband vragen wij nogmaals aandacht voor de sociale aanpak in Apeldoorn-Zuid. Het is triest dat de goed werkende buurtcoöperatie ”Zuid doet samen” daar drastisch beknot wordt. Dit goed lopende initiatief moet toch blijven bestaan. Onze vraag aan andere fracties en het college is of jullie het daarmee eens zijn? Wij overwegen hierover een motie in te dienen.

De meerjarenbegroting is een beleidsstuk waarbij we onze adem inhouden. Gelukkig zijn de komende twee jaar sluitend, maar er is mede door de grote tekorten veel onzekerheid. Het is goed om nu bescheiden en terughoudend te zijn. Die lijn steunt de SGP. Positief is dat de belastingen niet extra worden verhoogd.



De SGP wil de gang van zaken nauwlettend volgen. We bepleiten een aanvullend dashboard wat gerelateerd is aan deze crisis. Daarin zouden we onder andere een rapportage willen met tenminste de volgende variabalen op gemeentelijk niveau: aanvragen bijstand, schuldhulp, cijfers over werkeloosheid, aantal faillissementen, aantal steunaanvragen door werkgevers/ondernemers, relevante gegevens vanuit de wooncoöperaties (achterstanden in huur, uitzettingen), aantal besmettingen en corona-overledenen en gegevens inzake handhaving door politie en boa’s (crisis-gerelateerd).

Mogelijk trends in de cijfers zouden we ook graag becommentarieerd willen zien vanuit het college. Deze cijfers zijn beschikbaar, dus zouden wij die maandelijks kunnen krijgen om de gang van zaken goed te kunnen volgen? Onze fractie overweegt een motie op dit punt.

We willen een betere risicoanalyse van de gevolgen van de tweede coronagolf. Zit er nog rek in de begroting voor tegenvallers? Op deze vraag willen wij graag een inhoudelijker antwoord dan dat er gezegd wordt dat we niet in een glazen bol kunnen kijken.



De SGP wil meer inzetten op rentmeesterschap. Dat kan door maatregelen rond energiebesparing en circulariteit. Wij willen extra geld om bedrijven meer te kunnen controleren en stimuleren.

Er is budget voor burgerparticipatie. In dat licht is er gisteren nog een collegebrief gekomen. Het is erg vreemd dat een oude regeling al wordt ingetrokken, zonder dat de nieuwe regeling bekend is. Die moet nog gepubliceerd worden en krijgt een verkorte inspraakperiode. Dit verdient echt geen schoonheidsprijs. Dat dossier blijft de SGP kritisch volgen.

Verkeersveiligheid: minder budget, terwijl er veel ongelukken gebeuren. Er is een ongevallenkaart van Apeldoorn, waarop dat te zien is. Er blijkt geen ruimte voor snelheidsbeperkende maatregelen op de 60 km-wegen in Uddel. Hoezo dan nu bezuinigen? Dat is echt een verkeerd signaal op dit dossier. Wij overwegen een amendement.

De SGP vraagt ook aandacht voor ene stadsorganist. We hebben al een stadsdichter en stadsfotograaf. Wij vinden een stadsorganist hier goed bij passen. Bijvoorbeeld de Loolaankerk biedt daartoe goede mogelijkheden. Hopelijk krijgt dit uw steun.

Wij vragen ook extra aandacht voor een goed onderhoud van de openbare ruimte. De zogenaamde onderhoudsnorm CROW B wordt regelmatig niet gehaald. Dat baart ons zorgen. Wil het college hier wel naar blijven streven?

De SGP is er net als de voorzitters van de veiligheidsregio’s voorstander van een vuurwerkverbod eind dit jaar. Welke initiatieven onderneemt het college daartoe?



Tot slot,

Wat leren we van deze coronatijd? Hopelijk gaat het steeds minder om de negatieve kant van de leus ”Ik zal handhaven”, maar verschuift het beeld naar dat van de palmboom die tegen de verdrukking in groeit. Welke koers we daarvoor moeten volgen? Een vaste koers en een goede richting is naar de diepe overtuiging van de SGP gelegen in het volgen van het kompas van het Woord van God, Zijn geboden en beloften, ook als dat tegen de stroom ingaat.

Het was gisteren dankdag. Danken in crisistijd. Wat moet je dan zeggen? Bidden en danken begint met het erkennen dat God leeft en dat Hij betrokken is op deze wereld.

Het college schrijft in de meerjarenbegroting op pagina 10 met het oog op een eventuele tweede golf dat ,,we mogen hopen en bidden dat het virus ons niet opnieuw in zijn volle omvang zal treffen”. De SGP is positief over deze opmerking, maar wil het wel verbreden.

Want de pandemie gaat dieper. Deze crisis is ook een indringende waarschuwing tegen de menselijke overmoed. Wij geloven dat de Heere God met deze pandemie iets te zeggen heeft. Ook in de Bijbel staan daar duidelijke voorbeelden van. Het is namelijk een oproep tot een wederkeer tot Zijn geboden en inzettingen.

Premier Rutte ging in zijn al eerder genoemde lezing ook in op het belang van de Bijbel. Hij legt daarbij zeker andere accenten dan de SGP. Maar opvallend en tot nadenken stemmend vonden wij toch wel deze uitspraak over de vraag wat een goed leven is. Daarbij verwijst Rutte naar een Bijbelgedeelte (Romeinen 12). Een goed leven is een leven in dienst van de wil van God, zo stelde hij. Graag sluiten we ons daarbij aan. Zo’n leven wensen we u allen ­–raad, college en ambtelijk apparaat– van harte toe. Bovendien wensen wij u Gods zegen en hulp toe bij het besturen van onze mooie gemeente Apeldoorn.